عصر کرمانشاه : سرشناس‌ترین اهالی گورستان روستای سفیدچاه، نواده امام موسی‌بن‌جعفر(ع) هستند؛ ابراهیم(ع)، منصور(ع) و عبدالرحمن(ع) که از ظلم و جور خلفای مستبد به این دیار پناه آورده‌اند. از جمله دیدنی‌های مقبره این ۳تن، صندوقچه‌ای چوبی‌است که اهالی روستا مانند چشم‌هایشان از آن محافظت می‌کنند.
برای رفتن به‌روستای سفیدچاه از بهشهر به‌بعد باید به‌دل جنگل سرسبز بخش «یانه‌سر» بزنید تا بعد از طی ۲۰کیلومتر جاده پیچ‌درپیچ آسفالته، به‌گلوگاه برسید، بعد از گلوگاه، روستای «نیالا» در مسیرتان قرار می‌گیرد و سرانجام سفیدچاه در حاشیه جاده خودنمایی خواهد کرد.
قبرستان سفیدچاه در سال ۱۳۸۱به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به‌ثبت رسیده است.
گورستان سفید چاه که به “گورستان سپید” نیز شهرت دارد، در شهرستان بهشهر، بخش یانه سر، روستای سفید چاه واقع شده که مربوط به دوره تیموریان است و اولین قبرستان مسلمانان در ایران است. اسم روستای سفیدچاه را گورستان اسرارآمیزش سرزبان ها انداخته. در منطقه گلوگاه بهشهر، تقریبا کسی نیست که چیزی از داستان های شگفت انگیز گورستان تاریخی این روستا نشنیده باشد. مردم گلوگاه از 50 پارچه آبادی دور و اطراف، مرده هایشان را به دوش می گیرند و الله اکبرگویان به سفیدچاه می آورند تا جایی در گورستان این روستا برایشان دست و پا کنند. آنها معتقدند که خاک سفید این روستا نمی گذارد اجساد مردگانشان بپوسد. گورستان پرطرفدار سفیدچاه روز به روز بزرگ و بزرگ تر می شود و کم کم خانه ها و زمین ها را پس می زند تا برای مردگان جا باز کند. این گورستان به جز خاک سفیدرنگش، یک تفاوت دیگر هم با دیگر گورستان های ایران دارد؛ در بخش تاریخی گورستان، تقریبا تمام سنگ قبر ها بالای سر مزار متوفیان سر پا ایستاده اند. سنگ قبرهایی که هر کدام تابلوی اعلاناتی هستند برای شناساندن شخصیت فرد متوفی. سرشناس ترین اهالی گورستان روستای سفیدچاه 3 نواده امام موسی بن جعفر(ع) هستند؛ ابراهیم(ع)، منصور(ع) و عبدالرحمان(ع) که از ظلم و جور خلفای مستبد فراری شدند و برای همین در این دیار ماندند. از جمله دیدنی های مقبره این 3 تن، صندوقچه ای چوبی است که اهالی روستا مانند چشم هایشان از آن محافظت می کنن. برای رفتن به روستای سفیدچاه، از بهشهر به بعد باید به دل جنگل سرسبز بخش «یانه سر» بزنید تا بعد از طی 20 کیلومتر جاده پیچ درپیچ آسفالته، به گلوگاه برسید، بعد از گلوگاه، روستای «نیالا» در مسیرتان قرار می گیرد و بالاخره سفیدچاه در حاشیه جاده نمایان است
نقش و نگارهای گورها
سنگ‌قبرهای ایستاده گورستان سفیدچاه از اسم و رسم، کسب و کار و حتی خلقیات و روحیه مردگان گورستان خبر می‌دهند. بر سینه سنگ‌قبرهای ایستاده سفیدچاه این اشکال مشاهده می‌شود:
نقوش حیوانی: از کبوتر و روباه تا خرگوش و شتر را بر روی این سنگ‌قبرها خواهید دید؛ کبوتر، نماد پیام‌آوری، پیک ناهید و عشق، روباه، نماد دنیای فریبکار و نیرنگ‌باز و خرگوش، نشان شخص باهوش و بادرایتی است که فریب دنیا را نمی‌خورد. در میان سنگ‌قبرهای سفیدچاه حتی شتر هم دیده می‌شود، شتری که حکایت از کاروانی دارد و شاید که متوفی در مسیر عبور از این روستا دار فانی را وداع گفته باشد.
نقوش گیاهی: سرو بدون‌شک پرتعدادترین گیاه این گورستان است. چنان‌که می‌دانیم سرو برای ما ایرانی‌ها همواره نماد جاودانگی و فناناپذیری بوده است.
ابزارهای کاربردی: اسباب و اثاثیه نقش‌شده بر روی سنگ‌قبرها در بیشتر موارد نشانگر شغل و کسب و کار شخص متوفی است. شمشیر، کمان، تفنگ و باروت‌دان، نشان از شجاعت و جنگاوری فرد متوفی دارد. بر روی سنگ‌قبر بافند‌گان، قیچی، ماسوره و ابزار بافندگی به‌چشم می‌خورد و بر روی سنگ قبر نجاران، نقش تبر، اره و مته حکاکی شده‌است.
بیشتر بخوانید
نقوش نمادین: خورشید نشانه حق‌پرستی و گرایش به‌بلند‌پروازی است و آینه، نماد خودشناسی و معرفت. برروی سنگ قبر زنان، شانه دو‌طرفه و برروی سنگ قبر مردان، شانه یک‌طرفه به چشم می‌خورد. نقوش نمادین، بیشتر در میان سنگ‌تراشان متاخری که ظاهرا کم‌حوصله‌تر از حجاران صفوی بوده‌اند، رایج بوده است. سنگ‌تراشان قرن ۱۳ و ۱۴ساده‌پسندتر و کم‌سوادتر بودند و اگر دقیق‌تر درمیان سنگ‌قبرهای حکاکی شده به‌قلم این سنگ‌تراشان جستجو کنیم، حتی می‌توانیم از آنها غلط املایی نیز بگیریم.
نقوش تاریخی: امکان اینکه در میان آن همه سنگ‌قبر یک سنگ تیموری یا صفوی پیدا کنید، بسیار کم است. باید آنقدر دربین سنگ‌های زردرنگ ضخیم بگردید تا بلکه با یکی از آن شاهکارهای هنر سنگ‌تراشی روبه‌رو شوید. این سنگ‌ها عموما مانند محراب‌هایی هستند که با خطوط ظریف و اسلیمی‌های پر پیچ‌و‌تاب پرشده‌اند. خطوط خوش حک شده برروی این سنگ‌ها به‌جز نام متوفی و سال درگذشت وی، شامل صلوات کبیر، احادیث، آیات و روایات نیز می‌شوند.
