نهم ربیعالاول، سالروز آغاز امامت حضرت مهدی (عج)، دوازدهمین امام شیعیان جهان، یکی از مهمترین مناسبتهای مذهبی در تاریخ اسلام است. در این روز، پس از شهادت امام حسن عسکری (ع)، فرزند بزرگوارشان حضرت حجت بن الحسن المهدی (عج) به فرمان خداوند متعال عهدهدار مسئولیت امامت و رهبری امت اسلامی شدند. این واقعه عظیم، سرآغاز دورهای تازه در تاریخ تشیع و یادآور وعده الهی برای برپایی عدالت جهانی است.
صاحب الزمان
حضرت مهدی (عج)، امام دوازدهم شیعیان و آخرین حجت خداوند بر زمین، در نیمه شعبان سال ۲۵۵ هجری قمری در شهر سامرا متولد شدند. پدر بزرگوار ایشان امام حسن عسکری (ع) و مادر ایشان بانویی پاک و مؤمن به نام نرجس خاتون بودند.
ولادت امام زمان (عج) در شرایطی صورت گرفت که حکومت عباسیان با حساسیت شدید به دنبال شناسایی و جلوگیری از تولد ایشان بود، زیرا روایات اسلامی بشارت داده بودند که منجی موعود از نسل پیامبر اسلام (ص) و فرزند امام حسن عسکری (ع) خواهد بود.
نهم ربیع الاول، نه تنها نخستین روز امامت امام عصر علیه السلام است، بلكه آغاز دوره ای حیاتی و مهم در تاریخ شیعه نیز به شمار می آید. در سال روز نهم ربیع الاول كه یادمان آغاز امامت ولی عصر علیه السلام است.
تصمیم گرفتیم در چند سطر كوتاه به رخ دادهایی كه پس از شهادت امام حسن عسكری علیه السلام در سامرا روی داد، اشاره كنیم.
روز جمعه، هشتم ربیع الاول سال 260 هـ.ق، امام حسن عسكری علیه السلام پس از این كه نماز صبح را خواندند، بر اثر زهری كه هشت روز قبل معتمد به ایشان خورانده بود، به شهادت رسید. این حادثه در شرایطی روی داد كه امام یازدهم افزون بر این كه مانند پدران خود زمینه را برای غیبت آماده كرده بود، شب پیش از شهادتشان، دور از چشم مأموران خلیفه، نامه های بسیاری به شهرهای شیعه نشین فرستادند. خبر شهادت امام در سراسر شهر سامرا پیچید و مردم به احترام او عزاداری كردند. به گفته مورخان، در روز شهادت امام علیه السلام، سامرا به صحرای قیامت تبدیل شده بود.
بر اساس گفته شیخ صدوق، خود امام زمان علیه السلام با كنار زدن عمویش جعفر كه قصد نمازگزاردن داشت، بر بدن پدر بزرگوارش نماز خواند.
حكومت عباسی از مدت ها پیش بر اساس سخن رسول الله صلی الله علیه و آله و امامان معصوم علیهم السلام مبنی بر این كه مهدی فرزند امام حسن عسكری علیه السلام است، امام یازدهم را زیر نظر داشت و مراقب بود تا فرزندی از ایشان نماند، ولی امام یازدهم با پنهان نگه داشتن خبر ولادت فرزندش این نقشه را باطل كرده بود. پس از شهادت امام علیه السلام كم كم خبر فرزندی به نام مهدی علیه السلام پخش شد و تلاش چند باره خلیفه عباسی برای یافتن امام مهدی علیه السلام به نتیجه نرسید.
غیبت صغری و نقش نواب خاص
غیبت صغری، از سال ۲۶۰ هجری قمری تا سال ۳۲۹ هجری قمری ادامه داشت. در این دوران، حضرت مهدی (عج) از طریق چهار نایب خاص با شیعیان ارتباط برقرار میکردند. این نواب عبارت بودند از:
عثمان بن سعید عمری
محمد بن عثمان عمری
حسین بن روح نوبختی
علی بن محمد سمری
این چهار نفر واسطه میان امام زمان (عج) و مردم بودند و نامهها و دستورات آن حضرت را به شیعیان میرساندند. با وفات چهارمین نایب، غیبت کبری آغاز شد و از آن زمان تاکنون شیعیان در انتظار ظهور آن حضرت به سر میبرند.
غیبت کبری و انتظار فرج
غیبت کبری که از سال ۳۲۹ هجری قمری آغاز شد، تاکنون ادامه دارد. در این دوران، ارتباط مستقیم با امام زمان (عج) قطع شده و شیعیان موظفاند با تمسک به قرآن، سنت پیامبر (ص) و سیره اهلبیت (ع) مسیر هدایت را ادامه دهند. فقها و علمای شیعه در این دوران وظیفه رهبری دینی و اجتماعی امت را بر عهده دارند
